T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK TÜSSİDE ve UNDP Türkiye iş birliği ile
yürütülen Model Fabrika Eğitmeni Yetiştirme Programı’nın tüm modülleri geçtiğimiz
haftalarda tamamlandı. Ankara, Bursa, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin ve
Adana’daki model fabrikalarında gerçekleştirilen programlarda Sakarya Üniversitesi
Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Çil, model fabrika ve
Model Fabrika Eğitmeni Yetiştirme Programı hakkında bilgi verdi.
Uzun ve kapsamlı bir eğitim sonucu model fabrikanın vizyonu, iş modeli, bugün ve
gelecek stratejileri hakkında geniş kapsamlı bilgilendirmeler yapıldı. Model fabrika
içinde uygulanacak yalın üretim ve dijitalleşme konularında saha uygulamaları
gerçekleştirildi. Model fabrikalarda eğitim ve saha danışmanı olarak yalın üretim,
dijital dönüşüm ve enerji konularında görev alacak seçkin danışman ve eğitmenlerin
yer alacağı bir danışman-eğitmen havuzu oluşturuldu.
Programı başarıyla tamamlayan Ankara, Bursa, Konya, Kayseri, Gaziantep, İzmir,
Mersin ve Adana illerinde yer alan 8 Model Fabrika, faydalanacağı Model Fabrika
Eğitmeni havuzunda yer aldı.
Projeyle ilgili konuşan Prof. Dr. Çil, “İşletmelerimizde geleneksel üretim yöntemleri
yerine yalın üretim yöntemlerini ve dijital dönüşümün kurallarını uygulamak için model
fabrika eğitimlerine davet ediyoruz. İnsan, makine, ekipman, ham madde, malzeme,
zaman ve enerji kaynaklarını en verimli şekilde kullanmak ve firmaların rekabet
gücünü artırmak için model fabrikalar önemli bir katkı sağlamaktadırlar. Model
fabrikalarda eğitim alacak KOBİ’lere yönelik destekler sağlanmaktadır. Bu destekler
KOSGEB İşletme Geliştirme Destek Programı-Model Fabrika Desteği şeklinde geri
ödemesiz şekilde sağlanmaktadır.” ifadelerine yer verdi.
Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri olan Model fabrikalarda, yaklaşık olarak %65
uygulamalı, %35 kuramsal eğitimden oluşacak şekilde, en kalıcı öğrenme yöntemi
olan deneyimsel öğrenme ilkelerine dayalı programlar yürütülüyor. Bu sayede
katılımcılara, uygulama senaryolar üzerinden verimli ve verimsiz üretimi aynı ortamda
deneyimleme ve sonuçlarını gözlemleme fırsatı sunuluyor. Merkezlerin en önemli
faaliyet alanları arasında Öğren – Dönüş Programları kapsamında firmalarda yaklaşık
4 ay süren eğitim ve yerinde danışmanlık programları, geniş veya daha özelleşmiş
kitleye hitap eden farkındalık seminerleri, farklı modüller altında toplanan onlarca
üretim başlığından oluşan bütünleşik bir müfredatın parça parça sunulduğu irili ufaklı
kısa danışmanlık ve eğitim programları sayılabilmekte. Bunlara ek olarak,
üniversite–sanayi iş birliğine çeşitli programlar ve iş birliği stratejileri ile katkı
sağlamak da merkezlerin öncelikli hedefleri arasında yer alıyor. Bu faaliyetler
neticesinde, sadece firma çalışanlarının değil firma sahiplerinin de düşünce yapısını
değiştirmeyi hedefleyen bir yaklaşım geliştiriliyor.
Model Fabrika yaklaşımında gerçek bir üretim parkuru, öğrenerek uygulayarak adım
adım mevcut durumdan en verimli duruma üretim sistemini iyileştirme, özel olarak
hazırlanmış eğitim müfredatı bulunduğunu paylaşan Prof. Dr. İbrahim Çil, model
fabrikada küçültülmüş bir üretim hattı bulunduğunu, uygulamalı, hata yapma imkanı
tanıyan, eğitim verilen yerler olduğunu ifade etti. Model Fabrika hizmetlerini şöyle
sıraladı: “Farkındalık Eğitimleri, Deneyimsel Eğitimler, Öğren-Dönüş Programları ve
Proje Uygulamaları.”
Proje kapsamında; Ankara, Bursa, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin ve
Adana’daki model fabrikalar faaliyete geçti. Denizli, Eskişehir, Kocaeli, Malatya,
Samsun, Tekirdağ ve Trabzon illerinde model fabrika kurulum çalışmalarına başlandı.
Sakarya’nın da bu listede yer alması için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile bir dizi
görüşme gerçekleştiren SATSO Başkanı Sayın Akgün Altuğ, “İnşallah firmalarımızın
rekabet gücünü artıracak bu yapıyı şehrimize kazandıracağız.” ifadelerini kullandı.
Model Fabrika Eğitmeni Yetiştirme Programı Hakkında
Model Fabrikalar, ülkemiz imalat sanayinin verimlilik artışına önemli katkılar
sağlamakta, sunduğu deneyimsel eğitimler, öğren-dönüş programları ve danışmanlık
hizmetleri ile gün geçtikçe temas ettiği faydalanıcı sayısını artırıyor. Bu hızlı ilerleme,
Model Fabrika Eğitmeni havuzunun oluşturulmasını önemli bir ihtiyaç haline getiriyor.
Bu kapsamda “Model Fabrika Eğitmeni Yetiştirme Programı” hayata geçirildi.
Türkiye’de Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika) kurulması ve işler
hale getirilmesi amacını taşıyan proje, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik
Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) iş birliğinde
yürütülüyor.
Model fabrika ile başta kobiler olmak üzere sanayi işletmelerinde yalın üretim ve
dijital dönüşüm odaklı verimlilik artışı sağlayarak, işletmelerin katma değeri yüksek,
ileri teknolojili ürünler üretebilme ve uluslararası seviyede rekabet edebilme
kabiliyetine ulaşmalarına katkıda bulunmak amaçlanıyor. Yalın üretim ve dijital
dönüşüm temelli verimlilik artışı konularında işletme çalışanlarının bilgi ve becerilerini
artırmak ile bir işletmenin daha verimli olması için gerekenleri, gerçek bir üretim
ortamında öğretmek hedefleniyor.
Üretimde verimliliğin artırılması ve dijital dönüşüm sürecinin hızlandırılması
Türkiye’nin uzun süredir önemli kalkınma gündemlerinden biri. Model Fabrikalar, bu
alanda geliştirilen politikalara katkı sağlamak amacıyla kuruldu. Gerçek bir üretim
ortamında, deneyimsel öğrenme teknikleri kullanılarak operasyonel mükemmeliyet
ilkelerinin öğretilmesini ve yaygınlaştırılmasını sağlayan eğitim ve danışmanlık
hizmetleri verilmekte. Merkezler; verdiği eğitim ve danışmanlık hizmetleri ile sürekli
iyileştirme, yalın üretim, dijital dönüşüm vb. konularda işletmelerin mevcut zihniyet
yapısını değiştirip insan, makine / ekipman, hammadde, malzeme, zaman ve enerji
kaynaklarını en verimli şekilde kullanmalarını ve rekabet güçlerini kısa zamanda
artırmayı amaçlıyor.
Model Fabrikalarda verimlilik artırma tekniklerinin dijital bileşenlerle desteklenmesi
temel yaklaşımı oluşturuyor. Bu doğrultuda; IoT (Nesnelerin İnterneti) Platformu,
Bulut Bilişim Uygulaması, Büyük Veri Analitiği ve Yapay Zekâ Platformları, Dijital İş
Talimatı, Döngü Zamanı Analizi ve Değerlendirme, Kestirimci Bakım, Artırılmış
Gerçeklik, Dijital İkiz ve Simülasyon, Eklemeli İmalat gibi teknolojik unsurlar
kullanılarak dijital dönüşüm uygulamaları gerçekleştirilmesi amacıyla alt yapı
kurulumları devam ediyor.
Model fabrikaları, işletmelerin verimliliklerini ve rekabetçiliklerini arttırmak amacıyla
kurulan diğer merkezlerden ayırt eden en temel özellik deneyimsel öğrenme
tekniklerini kullanması. Teori ve pratiği birleştirerek yetkinlik kazanımlarını kalıcı hale
getiriyor.
